อ่านแล้ว 0
Black Box Diaries พาเราไปยืนข้างหญิงสาวคนหนึ่งที่กล้าตัดสินใจเปิด “กล่องดำ” แสนโหดร้ายของชีวิตตัวเองให้โลกได้เห็น เธอคือ ชิโอริ อิโตะ นักข่าวสาวผู้เป็นทั้งเหยื่อการล่วงละเมิดทางเพศและผู้กำกับสารคดีที่หยิบกล้องบันทึกบาดแผลส่วนตัวด้วยความกล้า ฟุตเทจจากมือถือ ภาพวงจรปิดสุดช็อก ช่วงการต่อสู้ในศาล ทุกองค์ประกอบถูกนำเสนออย่างตรงไปตรงมาจนหัวใจผู้ชมถูกบีบคั้นไปกับเธอ
กล่องดำ และเสียงของเธอ
หลักฐานชิ้นสำคัญ และเป็นจุดตั้งต้นของเรื่องราวคือภาพวงจรปิด แต่สิ่งที่ตามมาคือการเก็บหลักฐานแบบนักข่าว การบันทึกภาพ เสียง การสัมภาษณ์ และการตัดต่อฟุตเทจมากกว่าร้อยชั่วโมงด้วยมือชิโอริเอง สารคดีเปิดเผยเห็นทั้งการทำงานเชิงสืบสวน และความเปราะบางของผู้รอดชีวิตจากเหตุล่วงละเมิดทางเพศในคราวเดียว คำพูดหนึ่งของชิโอริที่ว่า “ฉันกลัว แต่สิ่งเดียวที่ฉันอยากทำก็คือ พูดความจริง” ประโยคสั้น ๆ นี้สามารถสรุปจุดเริ่มต้นของสารคดี มันคือการทำข่าวที่เปรียบดั่งการเยียวยาจิตใจ
ผ้าห่มแห่งความเข้าใจ
“ทุกครั้งที่ออกมาพูด ฉันรู้สึกเหมือนยืนเปลือยกาย แต่วันนี้ฉันรู้สึกเหมือนได้รับผ้าห่มคลุมตัว” อีกหนึ่งคำพูดของชิโอริที่สะท้อนโมเมนต์สำคัญของเรื่อง เพราะในวันที่เธอตัดสินใจเปิดหน้าชนกับอำนาจมืด และวัฒนธรรมที่ไม่ให้ผู้หญิงพูด ความเกลียดชัง และการถูกตั้งข้อสงสัยเทลงมาที่เธอเพียงลำพัง แต่สิ่งที่หนังสารคดีทำให้เห็นคือเสียงที่เริ่มดังตามมา เสียงจากคนที่เคยเจ็บมาก่อน และยังเก็บความเจ็บนั้นไว้เงียบ ๆ ในห้องข่าวที่ถูกปิดตายนี้
"พวกเราที่อยู่ในวงการสื่อเข้าใจดี ตอนที่อายุ 20 กว่าฉันก็เจอเรื่องคล้าย ๆ กับชิโอริ ฉันรู้สึกว่าถ้าฉันออกมาพูดก็คงไม่ได้ทำงานเป็นนักข่าวต่อไป ฉันก็เลยเงียบเอาไว้ แต่พอได้อ่านหนังสือของชิโอริฉันก็รู้สึกเสียใจที่ไม่ได้คิดถึงคนรุ่นต่อไปเลย ฉันละอายใจมากเลย"
"ฉันพยายามไม่ใส่กระโปรงไปทำงานต้องซ่อนความเป็นผู้หญิงไว้ไม่ให้คนสังเกตุเห็น แต่ช่วงหลังมานี้ฉันคิดว่ามันไม่ถูกต้องสังคมจะไม่เปลี่ยน ถ้าทั้งผู้หญิง และผู้ชายไม่เปลี่ยน"
"คดีของคุณชิโอริแสดงให้เห็นว่าการพูดเรื่องความรุนแรงทางเพศมันยากแค่ไหน เพียงแค่จะเปร่งเสียงเมื่อเกิดเรื่องผิดปกติก็ทำได้ยากแล้ว สังคมญี่ปุ่นต้องเปลี่ยนแปลงได้แล้ว"
"ฉันสอนทฤษฎีวารสารศาสตร์ประเด็นแรกที่สอนคือ วารสารศาสตร์คือการตรวจสอบอำนาจแต่วารสารศาสตร์ของเราไม่เคยตรวจสอบอำนาจของผู้ชายเลย"
พอเสียงเหล่านี้รวมกัน จากคนที่เคยเลือกจะเงียบ และจากคนที่เริ่มมีความกล้า ภาพของ “ผ้าห่ม” ก็ปรากฏขึ้นไม่ใช่ในทางกาย แต่เป็นหัวใจ และการยืนข้างกัน จากชิโอริที่เคยยืนเปลือยท่ามกลางแรงชำแหละทางสังคม จึงได้สัมผัสความอบอุ่นเล็ก ๆ นั้นบ้าง
เสียงที่ดังขึ้น
กระแส #MeToo เคยกระตุกให้สังคมสหรัฐฯ ถกเถียง เปิดโปงโครงสร้างอำนาจที่ปกป้องผู้กระทำ แต่ในญี่ปุ่น การออกมาพูดยังไม่ง่าย วัฒนธรรมความอับอายและแรงกดดันทางสังคมทำให้ผู้เสียหายแจ้งความน้อยมาก การที่ชิโอริลุกขึ้นสู้กับการล่วงละเมิดจากผู้มีอิทธิพลจึงมีนัยสำคัญยิ่ง มันไม่ใช่แค่การต่อสู้ส่วนตัว แต่เป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่กว้างไกล
ปลายทางที่ยังต้องตามหา
Black Box Diaries นำเราเผชิญหน้ากับความเจ็บปวด การประณามบนโลกออนไลน์ของชิโอริ รวมถึงเหยื่อรายอื่น และความไม่ยุติธรรมเมื่อผู้กระทำมีอำนาจ ความหนักหน่วงของเรื่องทำให้ตั้งคำถามถึงนิยามของ “การล่วงละเมิดทางเพศ = ไม่ยินยอม” และถามต่อไปว่า ความกล้าของคนคนเดียวจะเปลี่ยนระบบได้มากน้อยเพียงใด หากคุณสนใจประเด็นความยุติธรรม สื่อ และพลังของคน Black Box Diaries คือภาพยนตร์สารคดีที่คุณไม่ควรพลาด
▶ ติดตามสารคดี Black Box Diaries หรือเธอคนเดียวที่ผิด
รับชมได้ทาง www.VIPA.me หรือ VIPA Application
VIPA Crew: นักรีวิวมือใหม่ที่อยากเล่าเรื่องราวจากเสียงในใจ